مراحل و مدارک انحلال شرکت
در مسیر فعالیت هر شرکت، ممکن است روزی فرا برسد که سهامداران یا مدیران به این نتیجه برسند که ادامه فعالیت شرکت توجیه اقتصادی یا اجرایی ندارد. این تصمیم می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله ادغام با سایر شرکت‌ها، تغییر مسیر شغلی، یا تحقق زودهنگام اهداف اولیه باشد. در چنین شرایطی، فرآیند «انحلال شرکت» آغاز می‌شود. توجه داشته باشید که انحلال شرکت به معنای پایان قطعی کسب‌وکار نیست؛ بلکه نوعی تغییر در ساختار حقوقی آن به شمار می‌رود.
در این مقاله، به بررسی کامل مراحل، انواع، دلایل و مدارک لازم برای انحلال شرکت می‌پردازیم.
انواع انحلال شرکت
انحلال شرکت به سه روش کلی انجام می‌شود:
- انحلال قهری
در صورتی که شرکت ورشکسته شود و امکان ادامه فعالیت نداشته باشد، به‌صورت خودکار منحل می‌شود. در این نوع انحلال، نیازی به صدور حکم دادگاه نیست. - انحلال با تصمیم مجمع عمومی
در این حالت، شرکا یا سهامداران شرکت در مجمع عمومی فوق‌العاده تصمیم به انحلال شرکت می‌گیرند. این تصمیم‌گیری جنبه اختیاری دارد و نیاز به ثبت رسمی صورت‌جلسه دارد. - انحلال با حکم دادگاه
گاهی شرکت به دلایلی مانند نقض قوانین یا عدم رعایت شرایط قانونی توسط دادگاه منحل می‌شود. پیش از صدور حکم نهایی، معمولاً به شرکت ۶ ماه فرصت داده می‌شود تا نسبت به رفع مشکل اقدام کند.
مراحل انحلال شرکت
انحلال شرکت با مسئولیت محدود
در این نوع شرکت، مراحل انحلال به‌صورت زیر است:
- تنظیم و امضای صورت‌جلسه انحلال توسط همه شرکا (در صورتی که برخی شرکا بیش از ۵۰٪ سرمایه را داشته باشند، امضای آنها کافی است)
- انتخاب مدیر تصفیه (می‌تواند خارج از شرکا باشد)
- ارسال مدارک از جمله صورت‌جلسه و مشخصات مدیر تصفیه به اداره ثبت
- انتشار آگهی انحلال در روزنامه رسمی
انحلال شرکت سهامی خاص
مراحل به‌صورت زیر انجام می‌شود:
- تشکیل مجمع عمومی فوق‌العاده
- تنظیم صورت‌جلسه انحلال و امضای آن توسط سهامداران
- تعیین مدیر تصفیه و مشخص کردن آدرس محل تصفیه
- ثبت صورت‌جلسه در سامانه اداره ثبت
- ارسال مدارک از طریق پست به اداره ثبت
- دریافت آگهی انحلال و درج آن در روزنامه رسمی و کثیرالانتشار
ماده ۱۱۹ قانون تجارت درباره انحلال
در صورت انحلال شرکت، مدیران یا مدیر تصفیه باید فوراً نسبت به اطلاع دادن این موضوع به اداره ثبت شرکت‌ها اقدام نمایند. همچنین باید ترتیب تصفیه امور شرکت و وصول مطالبات و پرداخت دیون شرکت را بدهند. پس از انجام تصفیه، مدیر تصفیه باید حساب‌های تصفیه را تنظیم و برای تصویب به مجمع عمومی ارائه نماید.
ضوابط ارسال صورت‌جلسه انحلال
صورت‌جلسه انحلال شرکت، باید ظرف ۵ روز پس از تصویب در مجمع عمومی، به اداره ثبت شرکت‌ها ارجاع شود. این امر در ماده ۲۰۹ لایحه اصلاحی قانون تجارت مشخص شده است. پس از ارجاع، ثبت انحلال شرکت معمولاً بین ۵ تا ۷ روز کاری زمان می‌برد.
دلایل انحلال شرکت
دلایل متعددی برای انحلال شرکت وجود دارد. برخی از رایج‌ترین آنها عبارت‌اند از:
- تحقق یا عدم تحقق اهداف شرکت
در صورتی که هدف ثبت‌شده شرکت محقق شده یا امکان تحقق آن وجود نداشته باشد، شرکا ممکن است تصمیم به انحلال بگیرند. - پایان مهلت فعالیت شرکت
اگر مدت زمان فعالیت شرکت در اساسنامه مشخص شده باشد، پس از انقضای آن و عدم تمدید، شرکت به‌صورت خودکار منحل می‌شود. - تصمیم شرکا
در بسیاری از شرکت‌ها، تصمیم تمامی یا اکثریت شرکا برای انحلال کفایت می‌کند. این شرط در اساسنامه یا قانون مشخص شده است. - فوت یا حجر شرکا
در برخی شرکت‌ها، فوت یا عدم اهلیت یکی از شرکا می‌تواند منجر به انحلال شود، به‌خصوص اگر در اساسنامه قید شده باشد. - ورشکستگی
در صورت ورشکستگی، شرکت توانایی ادامه فعالیت را از دست می‌دهد و منحل می‌شود. - نقص در شرایط قانونی
مانند کاهش تعداد شرکا از حد نصاب قانونی یا کاهش سرمایه شرکت به کمتر از میزان تعیین‌شده در قانون.
مدارک مورد نیاز برای انحلال شرکت
مدارکی که برای ثبت انحلال شرکت باید ارائه شود به نوع شرکت بستگی دارد. به‌طور کلی، مدارک زیر مورد نیاز است:
- اصل صورت‌جلسه انحلال با امضای شرکا یا سهامداران
- کپی شناسنامه و کارت ملی مدیر تصفیه (در صورت غیربودن از اعضای شرکت)
- آگهی آخرین روزنامه رسمی شرکت
- وکالتنامه (در صورتی که امور توسط وکیل انجام شود)
مدارک خاص برای شرکت با مسئولیت محدود
- روزنامه کثیرالانتشار در صورتی که مجمع با دعوت رسمی و عدم حضور برخی شرکا برگزار شده باشد
مدارک خاص برای شرکت سهامی خاص
- امضای صورت‌جلسه توسط سهامداران، بازرسان و مدیر تصفیه
- روزنامه کثیرالانتشار (در صورت عدم حضور تمام سهامداران)
مدیر تصفیه کیست و چه وظایفی دارد؟
پس از انحلال شرکت، یک یا چند نفر به عنوان مدیر تصفیه انتخاب می‌شوند. وظیفه اصلی مدیر تصفیه، مدیریت امور مالی و حقوقی باقی‌مانده شرکت است. طبق قانون تجارت، مدیر تصفیه باید:
- بدهی‌ها و مطالبات شرکت را مشخص و تسویه کند
- اموال شرکت را نقد کرده و بین شرکا یا سهامداران تقسیم نماید
- دعاوی حقوقی شرکت را پیگیری یا مختومه کند
- فعالیت‌های جاری شرکت را به پایان برساند
مدیر تصفیه باید حداکثر ظرف ۲ سال فرآیند تصفیه را به پایان برساند و طلبکاران شرکت تنها باید از طریق او مطالبات خود را پیگیری کنند، نه از طریق سهامداران.
هزینه انحلال شرکت چقدر است؟
هزینه انحلال شرکت بسته به نوع شرکت و خدمات مورد نیاز متفاوت است، اما به‌طور کلی شامل موارد زیر می‌شود:
- هزینه تنظیم و ثبت صورت‌جلسه
- هزینه وکالت (در صورت استفاده از وکیل)
- هزینه درج آگهی در روزنامه رسمی و روزنامه کثیرالانتشار
- هزینه‌های جانبی مانند پست مدارک
انحلال شرکت یک فرآیند حقوقی مهم است که نیازمند دقت، برنامه‌ریزی و رعایت قوانین می‌باشد. چه به دلیل اتمام هدف فعالیت، چه تغییر استراتژی، یا مسائل قانونی، اگر تصمیم به انحلال شرکت گرفته‌اید، بهتر است این کار را با آگاهی کامل و با مشاوره متخصصان حقوقی انجام دهید.
برای دریافت مشاوره دقیق‌تر درباره مراحل انحلال شرکت، می‌توانید با کارشناسان مؤسسه ثبت هیراد تماس بگیرید.
